पाहिले न मी तुला या नाटकाच्या सादरीकरणात नटाच्या भूमिकेला खूप महत्त्व
मराठी नाट्यसृष्टीत ‘नाटक हे नटाचे माध्यम आहे’ असे म्हणणे रूढ आहे. याचा अर्थ नाटकाच्या सादरीकरणात नटाच्या भूमिकेला खूप महत्त्व आहे. नटच आपल्या अभिनयाच्या माध्यमातून नाटकातील भावार्थ प्रेक्षकांपर्यंत पोहोचवतो. परंतु, नाटकाचा मूळ गाभा, त्याची निर्मिती प्रक्रिया लेखक आणि दिग्दर्शकाच्या कल्पकतेवर आधारित असते. लेखक नाटकाचा जन्मदाता तर दिग्दर्शक त्या कल्पनांना सादरीकरणाच्या माध्यमातून मूर्त स्वरूप देणारा असतो. या प्रक्रियेचे साक्षात दर्शन आपल्याला ‘पाहिले न मी तुला’ या नव्या नाटकातून होते.
नव्या विचारांची धमाल
‘पाहिले न मी तुला’ हे नाटक प्रेक्षकांना हास्याने भरलेला एक धमाल अनुभव देतं. लेखक आणि दिग्दर्शक सुनिल हरिश्चंद्र यांनी या नाटकाच्या माध्यमातून प्रेक्षकांसमोर एक नवी कथा मांडली आहे, जी ताजी आणि सजीव आहे. सुनिल हरिश्चंद्र हे मराठी प्रायोगिक नाट्यचळवळीतील नावाजलेले लेखक आहेत. त्यांनी या नाटकात प्रेक्षकांना एक नवाच अनुभव दिला आहे. हे नाटक विनोदी असले तरी त्यात नेहमीच्या सरधोपट विनोदापेक्षा वेगळे विचार आणि सखोल संवाद आहेत.
नाट्याचं कथानक
नाटकाचं कथानक एका नवविवाहित जोडप्याभोवती फिरतं, अंशुमन आणि सुवेधा या नव्या पती-पत्नीच्या नात्यातील गोड चकमकी आणि त्यांचा मित्र हेमंत याच्या आगमनाने त्यांच्या संसारात येणारा संवाद, याच्या आजूबाजूला हे नाटक विणलेले आहे. साधीच वाटणारी कथा असली तरी तिच्या सादरीकरणामुळे ती प्रेक्षकांच्या मनात खोलवर पोहोचते.
नाटकात एक विशेष ठळक प्रयोग म्हणजे ‘नट – प्रेक्षक’ यांच्या दरम्यान असलेली अदृश्य चौथी भिंत तोडण्याचा. पात्रं नाटकाबाहेर येऊन थेट प्रेक्षकांशी संवाद साधतात. प्रेक्षकदेखील त्या संवादात सहभागी होतात. यातून नाटक एक खेळकर आणि सहज अनुभव देण्यास यशस्वी ठरते.
व्यक्तिमत्त्वांची साकारता
नाटकातील पात्रांमध्ये अंशुमन, सुवेधा आणि हेमंत यांची भूमिका अतिशय महत्त्वाची आहे. विशेषतः अंशुमन विचारे यांनी नवरा म्हणून केलेले सादरीकरण कौतुकास्पद आहे. त्यांची पत्नी सुवेधा आणि मित्र हेमंत यांच्या सोबतचे संवाद हसवतात, पण त्यातून गंभीर विचारही उलगडतात.
लेखकाचे निरीक्षण आणि संवाद कौशल्य
नाटकातील संवादांची बांधणी अत्यंत प्रभावी आहे. लेखनात समाजातील गाभ्यातील विचार, मानवी स्वभावाचे सूक्ष्म निरीक्षण, आणि पती-पत्नीच्या नात्यातील गुंतागुंत साकारली आहे. ‘पुरुष साधारण सात हजार शब्द बोलतात, तर बायका वीस हजार शब्द वापरतात’ हे संवाद नाटकात हशा पिकवतात. पण यामागचा विचार हा नातेसंबंधातील समजूतदारपणावर बेतलेला आहे.
तांत्रिक बाजूंचे कौशल्य
नेपथ्यकार संदेश बेंद्रे यांनी नाटकासाठी तयार केलेला फ्लॅट खूपच आकर्षक आहे. सातव्या मजल्यावर असलेला फ्लॅट, त्याची सुसज्ज रचना, आणि बाहेरील जगाचा आभास रंगमंचावर अप्रतिम उभा केला आहे. यामुळे ‘पाहिले न मी तुला’ नाटकाच्या दृश्यांनाही एक खास उठाव मिळतो.
संगीतकार निनाद म्हैसाळकर यांचे संगीत नाटकातल्या प्रत्येक भावनेला बरोबर साजेसं आहे. तर निहारीका राजदत्त यांच्या गीतांनी नाटकात आनंदाची आणि खेळकर लहर निर्माण केली आहे.
नव्या पिढीचे प्रेम
‘पाहिले न मी तुला’ या नाटकाच्या प्रयोगाला मोठ्या संख्येने तरुण-तरुणी उपस्थित होते. त्यांची नाटकातील संवादांना मिळालेली उत्स्फूर्त दाद पाहून, लेखकाला नाटकाची आणि तरुणाईची नाडी गवसली असल्याचे स्पष्ट होते. नाटकाच्या प्रत्येक वळणावर, प्रेक्षकांचा उत्साह वाढत जातो आणि नाटक एक रंगतदार अनुभव ठरतो.
नव्या शैलीतील मनोरंजन
मराठी रंगभूमीवर आजही धंदेवाईक नाटकांचा प्रचंड दबाव आहे. अशा वेळी ‘पाहिले न मी तुला’ हे नाटक मनोरंजन करतानाच प्रेक्षकांना विचार करायला लावणारं आहे. यामुळे हे नाटक आधुनिक मराठी नाटकाच्या नव्या उंचीचं द्योतक आहे.
यामुळेच ‘पाहिले न मी तुला’ या नाटकाचे शेकडो प्रयोग व्हावेत आणि प्रेक्षागृह नेहमीच प्रेक्षकांनी गजबजलेले असावेत, हीच सदिच्छा लेखक-दिग्दर्शक आणि संपूर्ण टीमसाठी.
– अरुण राधायण’ ९६५३६८१११२
नाटकाचे तपशील:
– लेखक/दिग्दर्शक: सुनिल हरिश्चंद्र
– कलाकार: अंशुमन विचारे, सुवेधा देसाई, हेमंत पाटील
– संगीत: निनाद म्हैसाळकर
– गीतकार: निहारीका राजदत्त
– नेपथ्य: संदेश बेंद्रे