कैलाश काटकर: सायबर सुरक्षेतील महाकाय कंपनीची स्थापना
कैलाश काटकर हे नाव आज सायबर सुरक्षा क्षेत्रात अत्यंत आदराने घेतले जाते. एका सर्वसामान्य कुटुंबात जन्मलेल्या कैलाश यांना आर्थिक अडचणींमुळे शिक्षण पूर्ण करता आले नाही. मात्र, त्यांच्या जिद्दीने आणि मेहनतीने त्यांनी एक महत्त्वपूर्ण कंपनी उभारली – क्विक हील (Quick Heal), ज्याची आज किंमत जवळपास ७०,००० कोटी रुपये आहे.
साध्या कॅल्क्युलेटर रिपेअरपासून सुरूवात
कैलाश काटकर यांचे बालपण महाराष्ट्रातील सातारा जिल्ह्यातील रहमतपूर या छोट्या गावात गेले. त्यांचे वडील फिलिप्स इंडिया कंपनीत मशीन सेट्टर होते, तर आई गृहिणी होती. घरची आर्थिक परिस्थिती हलाखीची असल्याने कैलाश यांना दहावीच्या शिक्षणानंतर शाळा सोडावी लागली. कुटुंबाची मदत करण्यासाठी त्यांनी लहान वयातच रेडिओ आणि टेप रेकॉर्डर दुरुस्तीचे काम सुरू केले. याच कामातून त्यांच्या करिअरची सुरुवात झाली. काही काळानंतर त्यांनी कॅल्क्युलेटर तंत्रज्ञ म्हणून एका दुकानात ४०० रुपये पगारावर काम केले.
स्वतःची दुरुस्तीची दुकान आणि पुढचा प्रवास
१९९१ मध्ये कैलाश यांनी १५,००० रुपयांची गुंतवणूक करून स्वतःची कॅल्क्युलेटर आणि रेडिओ रिपेअरिंगची दुकान सुरू केली. त्यांच्या लहान भावाने देखील शिक्षण सोडण्याची तयारी दाखवली, पण कैलाश यांनी त्याला पुढील शिक्षण घेण्यासाठी प्रेरित केले आणि त्याच्या शिक्षणाची जबाबदारी घेतली.
कैलाश यांनी जिद्द आणि चिकाटीने काम करत पुढे स्वतःचा व्यवसाय उभारला. १९९५ साली त्यांच्या लहान भावाच्या मदतीने त्यांनी क्विक हील नावाचे पहिले अँटीव्हायरस सॉफ्टवेअर तयार केले. सुरुवातीला त्यांनी हे सॉफ्टवेअर मोफत दिले, नंतर ७०० रुपयांमध्ये विकले, ज्यामुळे ते बाजारातील सर्वात स्वस्त अँटीव्हायरस ठरले.
कंपनी बंद होण्याची वेळ आणि नव्या उंचीवर पोहोचलेला प्रवास
क्विक हीलची सुरुवात खूप कठीण होती. १९९९ साली कंपनी बंद होण्याची वेळ आली होती, मात्र दोन्ही भावांनी मिळून सर्व समस्या तोंडावर घेतल्या आणि कंपनीला स्थिर केले. पुढे २००७ साली त्यांनी आपल्या कंपनीचे नाव बदलून क्विक हील टेक्नॉलॉजीज प्रायव्हेट लिमिटेड ठेवले आणि आपला व्यवसाय संपूर्ण भारतात पसरवला.
क्विक हील आजच्या घडीला अँटीव्हायरस आणि इतर सुरक्षा सोल्युशन्स तयार करणारी एक अग्रगण्य कंपनी आहे. कंपनीने अनेक नवोन्मेषी उत्पादने बाजारात आणली आहेत. आज, क्विक हील कंपनी सायबर सुरक्षा क्षेत्रात एक विश्वसनीय नाव बनले आहे.
ग्राहकांच्या गरजांकडे लक्ष
कैलाश काटकर (Kailash Katkar) यांचे धोरण नेहमीच ग्राहकांच्या गरजांवर केंद्रित राहिले आहे. त्यांच्या नवोन्मेषी दृष्टिकोनामुळे त्यांनी बाजारात टिकून राहण्याचे यश मिळवले. ते नेहमी नव्या गोष्टी शोधण्यास आणि ग्राहकांना चांगल्या सेवा देण्यास उत्सुक असतात. त्यांच्या यशाचे रहस्य म्हणजे त्यांच्या कामाशी असलेली निष्ठा आणि चिकाटी.
संगणकाशी प्रथम भेट
कैलाश यांनी त्यांच्या दुरुस्तीच्या दुकानात काम करताना एकदा बँकेत संगणक पाहिला. त्यावेळी संगणक तंत्रज्ञानाने त्यांना प्रभावित केले. त्यांनी याच वेळी शॉर्ट-टर्म संगणक कोर्स केला आणि पुढे संगणक खरेदी करून त्याच्यावर काम सुरू केले. यामुळे त्यांना सॉफ्टवेअर आणि हार्डवेअर दोन्हींची चांगली समज आली.
कस्टमरच्या सूचनेने बदलले आयुष्य
अँटीव्हायरस तयार करण्याची कल्पना कैलाश यांना त्यांच्या एका ग्राहकाने दिली. त्यानंतर त्यांनी आपल्या भावासोबत काम करत एक साधे अँटीव्हायरस सॉफ्टवेअर तयार केले आणि बाजारात आणले. हे अँटीव्हायरस ग्राहकांमध्ये लोकप्रिय झाले आणि त्यामुळे क्विक हील (Quick Heal) ला एक नवीन दिशा मिळाली.
तरुणांसाठी शिकवण
कैलाश काटकर यांच्या यशाची कहाणी आजच्या तरुणांना अनेक महत्त्वाच्या गोष्टी शिकवते:
1. विचार जितका मोठा, यश तितकेच मोठे – मोठ्या कल्पनांवर विश्वास ठेवा, त्याच्याशी प्रामाणिक राहा, आणि त्याच्यातून मोठ्या प्रमाणात यश मिळवा.
2. यशाचा मार्ग कधीही सोपा नसतो – संघर्षाशिवाय यश मिळत नाही. प्रत्येक यशस्वी माणसाच्या मागे अपार मेहनत आणि चिकाटी असते.
3. दृष्टिकोन महत्त्वाचा आहे – तुमचा दृष्टिकोन तुमच्या यशाचे खरे मोजमाप ठरतो. सकारात्मक आणि दूरदृष्टीचा दृष्टिकोन यशाला जवळ नेतो.
4. शेवटपर्यंत प्रयत्न करा – अंतिम क्षणापर्यंत प्रयत्न करणे आवश्यक आहे. यश मिळाले नाही तरी, मिळालेल्या अनुभवाने आपली प्रगती निश्चित होते.
5. स्वतःच्या आनंदाची जबाबदारी घ्या – तुमच्या यशात आणि आनंदात फक्त तुम्हीच निर्णायक असता. खुश राहण्याचा संकल्प करा आणि कठीण परिस्थितीतही त्यावर मात करण्याची तयारी ठेवा.
कैलाश काटकर यांची कहाणी ही केवळ एक यशकथा नसून, ती एक प्रेरणादायी प्रवास आहे. त्यांच्या मेहनतीमुळे आणि चिकाटीने त्यांनी आपल्या जीवनातील अडचणींवर मात करून सायबर सुरक्षा क्षेत्रात एक मोठे नाव कमावले.