इलेक्ट्रिक वाहने आणि पावसाळ्यातील आव्हाने
इलेक्ट्रिक वाहनांचा वापर गेल्या काही वर्षांत प्रचंड वाढला आहे. पेट्रोलच्या वाढत्या किमतींमुळे आणि पर्यावरणस्नेही तंत्रज्ञानाची गरज ओळखून, अनेकांनी इलेक्ट्रिक दुचाकी आणि चारचाकी वाहने स्वीकारली आहेत. मात्र, या वाहनांची सुरक्षितता, विशेषतः पावसाळ्यात, ही महत्त्वाची बाब आहे. या लेखात आपण इलेक्ट्रिक वाहनांच्या सुरक्षिततेसाठी आवश्यक असलेल्या गोष्टी, तांत्रिक समस्या आणि त्यांचं समाधान याबाबत चर्चा करू.
पावसाळ्यातील पाणी, चिखल, आणि खड्ड्यांमुळे वाहनांची विशेषतः इलेक्ट्रिक वाहनांची अवस्था बिघडू शकते. रस्त्यावरील खड्ड्यांमुळे गाडीचे टायर्स फुटण्याची शक्यता अधिक असते. विशेषतः पाण्याने भरलेल्या खड्ड्यातून गाडी गेल्यास त्यातून बॅटरी हळूच हलू शकते, ज्यामुळे शॉर्टसर्किटचा धोका निर्माण होतो. यामुळे, पावसाळ्याच्या आधी गाडीची सर्व कामे करून घेणे, टायर्स तपासणे आणि बदलणे यासारख्या गोष्टी महत्त्वाच्या ठरतात.
विम्याचं महत्त्व
इलेक्ट्रिक वाहनांसाठी विमा हा अत्यंत आवश्यक घटक आहे. पावसाळ्यातील आर्द्रता, अपघात, तांत्रिक बिघाड किंवा आग लागल्यास, वाहन विमा एक आर्थिक सुरक्षाकवच म्हणून काम करतो. त्यामुळे इलेक्ट्रिक वाहनांचा वापर करताना केवळ पावसाळ्यातच नव्हे, तर वर्षभर विमा असणे गरजेचे आहे. बॅटरी आणि वायरींगचे मासिक निरीक्षण करून, कोणत्याही बिघाडाची वेळेवर दुरुस्ती करणे ही सुद्धा काळजी घ्यावी लागणारी गोष्ट आहे.
बॅटरीची सुरक्षितता
इलेक्ट्रिक वाहनांमध्ये लिथियम-आयन बॅटरीचा वापर होतो, जो अत्यंत उष्णताग्राहक असतो. हा धातू ज्वलनशील असल्यामुळे योग्यरित्या वापरला गेला नाही तर अपघाताची शक्यता वाढते. यासाठी ‘एएसआय १५६’ मानकांनुसार मान्यताप्राप्त बॅटरी असणे अत्यंत आवश्यक आहे. वाहनाची बॅटरी चार्ज करताना योग्य कंपनीचा चार्जर वापरणे, ओव्हरचार्जिंग टाळणे आणि बॅटरीच्या आजूबाजूला इलेक्ट्रॉनिक उपकरणे न ठेवणे ही काही महत्त्वाची काळजी आहे. यामुळे अनपेक्षित दुर्घटना टाळता येऊ शकतात.
सांगलीतील दुर्घटना: सतर्कतेचा इशारा
सांगली शहरात महिनाभरात तीन इलेक्ट्रिक मोपेड जळून खाक झाल्याचे प्रकार घडले आहेत. हे प्रकरण मोठ्या प्रमाणात चर्चेत आले आहे, कारण नामांकित कंपन्यांच्या गाड्या तांत्रिक बिघाडांमुळे जळल्या. यामधील सर्वांत गंभीर घटना म्हणजे माधवनगर रस्त्यावर एका पती-पत्नी आणि मुलाला असलेली मोपेड अचानक धूर येऊन पेटली. प्रसंगावधान राखल्यामुळे मोठा अनर्थ टळला, परंतु यामुळे इलेक्ट्रिक वाहनांच्या सुरक्षिततेचा प्रश्न ऐरणीवर आला आहे.
तसेच, सांगलीतील डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर स्टेडियमजवळील इमारतीच्या तळघरात लावलेली एक इलेक्ट्रिक मोपेड अचानक पेटली, ज्यात दुसरी गाडी सुद्धा जळाली. याचप्रमाणे, साखर कामगार भवनजवळ चार्जिंगला लावलेल्या मोपेडनेही पेट घेतला. अशा घटनांमुळे ग्राहकांमध्ये भीतीचं वातावरण निर्माण झालं आहे.
तांत्रिक बिघाड आणि त्याचं निराकरण
सांगलीतील या घटनांमुळे लोकांच्या मनात इलेक्ट्रिक वाहनांच्या सुरक्षेबद्दल शंका निर्माण झाल्या आहेत. कंपन्यांनी तांत्रिक बिघाड कशामुळे होतो, यावर संशोधन करून योग्य उपाययोजना करणं अत्यावश्यक आहे. विशेषतः बॅटरी आणि चार्जरच्या सुरक्षित वापरासाठी तांत्रिक मार्गदर्शन आणि कंपनीच्या सर्व्हिस सेंटरमध्ये नियमित तपासणी करणं गरजेचं आहे.
ग्राहकांच्या सुरक्षेला प्राधान्य हवं
तांत्रिक बिघाडामुळे पेटलेल्या गाड्या कंपन्यांच्या बदनामीचे कारण बनू शकतात, परंतु त्याऐवजी ग्राहकांच्या सुरक्षेला प्राधान्य देणं महत्त्वाचं आहे. ग्राहकांनीही आपल्याला दिलेल्या मार्गदर्शनानुसार गाड्यांची काळजी घेतली पाहिजे. कंपन्यांनी या समस्यांवर लक्ष देऊन तांत्रिक दुरुस्ती केल्यास ग्राहकांच्या मनात असलेली भीती कमी होऊ शकते.
इलेक्ट्रिक वाहनांची सुरक्षितता हे फक्त तांत्रिक सुधारणा किंवा नवीन तंत्रज्ञान यावर अवलंबून नाही. त्यासाठी ग्राहकांनीदेखील योग्य काळजी घेतली पाहिजे. पावसाळ्यात अधिक सतर्कता आवश्यक आहे, पण वर्षभर काळजी घेणं अनिवार्य आहे. पेट्रोलच्या किंमतींना पर्याय म्हणून Electric वाहनं निश्चितच आकर्षक आहेत, परंतु त्यांच्या सुरक्षिततेसाठी आपण सर्वांनीच योग्य पद्धतीने त्यांची देखभाल केली पाहिजे.