सारांश: गेल्या काही वर्षांत बॉलिवूडमध्ये जुन्या हिट चित्रपटांचे पुनर्प्रदर्शन करण्याचा ट्रेंड वाढला आहे. प्रेक्षकांना थिएटरमध्ये या चित्रपटांचा आनंद घेण्याची संधी मिळते, तर वितरक आणि थिएटरमालक यांना व्यवसायिक लाभ मिळतो. डिसेंबर ते एप्रिल या कालावधीत नवीन चित्रपटांची कमतरता असल्याने जुन्या चित्रपटांचे प्रदर्शन अधिक होत आहे. अशा चित्रपटांना मिळणाऱ्या प्रतिसादावरून त्यांचे पुढील भाग तयार करण्याचा निर्णयही घेतला जातो.
गेल्या काही वर्षांत बॉलिवूडमध्ये जुन्या चित्रपटांचे पुनर्प्रदर्शन करण्याचा ट्रेंड मोठ्या प्रमाणावर वाढला आहे. एखाद्या लोकप्रिय चित्रपटाला २० किंवा २५ वर्षे पूर्ण झाल्यावर त्याचे विशेष सोहळे आयोजित केले जातात. नुकतेच आमिर खान यांच्या ६०व्या वाढदिवसानिमित्त त्यांच्या सर्व जुन्या चित्रपटांचे पुन्हा एकदा थिएटरमध्ये प्रदर्शन करण्याची घोषणा करण्यात आली. यामध्ये गजनी, थ्री इडियट्स, दंगल, तारे जमीन पर, लगान, पीके आणि कयामत से कयामत तक यांसारख्या गाजलेल्या चित्रपटांचा समावेश आहे. हे चित्रपट एक संपूर्ण आठवडा पीव्हीआर आयकॉन सिनेमामध्ये विशेष महोत्सवाच्या रूपात प्रदर्शित केले जाणार आहेत.
फक्त बॉलिवूडच नव्हे, तर दाक्षिणात्य चित्रपटसृष्टीतही जुन्या हिट चित्रपटांचे पुनर्प्रदर्शन प्रेक्षकांना मोठ्या प्रमाणावर आकर्षित करत आहे. आमिर खान यांच्याआधी सलमान खान आणि शाहरुख खान यांच्या काही चित्रपटांचेही असेच पुनर्प्रदर्शन करण्यात आले होते. यामध्ये करण अर्जुन, दिलवाले दुल्हनिया ले जायेंगे आणि कुछ कुछ होता है यांचा समावेश आहे. तसेच गँग्स ऑफ वासेपुर, मैंने प्यार किया, जब वी मेट, हम आपके हैं कौन, ये जवानी है दीवानी, लैला मजनू, राजा बाबू, पार्टनर आणि लव आज कल हेही चित्रपट पुन्हा एकदा थिएटरमध्ये झळकले.
जुन्या चित्रपटांचे पुनरागमन – एक नवा व्यवसायिक दृष्टिकोन
सिनेसृष्टीतील जाणकारांच्या मते, २०२२ सालापासून हा ट्रेंड अधिक गतीमान झाला. फिल्म हेरिटेज फाउंडेशनने पीव्हीआर सिनेमासोबत भागीदारी करून जुन्या चित्रपटांच्या पुनर्प्रदर्शनाचा उपक्रम सुरू केला. त्या वेळी महानायक अमिताभ बच्चन यांच्या वाढदिवसानिमित्त त्यांच्या ११ चित्रपटांचे प्रदर्शन करण्यात आले होते. दीवार, डॉन, अमर अकबर अँथनी यांसह त्यांचे इतर गाजलेले चित्रपट देशभरातील १७ शहरांमध्ये दाखवण्यात आले. त्याच धर्तीवर देव आनंद यांच्या १००व्या जयंतीनिमित्त सीआयडी, गाईड आणि जानी मेरा नाम यांसारख्या चित्रपटांचेही पुनर्प्रदर्शन करण्यात आले.
प्रेक्षकांचा उत्साह आणि थिएटरमधील अनुभव
जुने चित्रपट थिएटरमध्ये पाहण्याचा आनंद काही औरच असतो. ओटीटी प्लॅटफॉर्मवर हे चित्रपट सहज उपलब्ध असले, तरीही मोठ्या पडद्यावर त्यांचा अनुभव घेण्याची मजा काही वेगळीच असते. म्हणूनच, अशा चित्रपटांचे पुनर्प्रदर्शन केल्यास प्रेक्षक मोठ्या संख्येने थिएटरमध्ये येतात.
यामागे आणखी एक व्यावसायिक कारण आहे – डिसेंबरनंतर साधारण चार महिने नवीन चित्रपट फारसे प्रदर्शित होत नाहीत. या काळात थिएटरमध्ये प्रेक्षकांची संख्या घटू नये म्हणून थिएटरमालक आणि वितरक जुन्या हिट चित्रपटांचे पुनर्प्रदर्शन करण्यास प्राधान्य देतात.
आर्थिक गणित आणि नवीन संधी
काही वेळा नवीन चित्रपटांना अपेक्षित प्रतिसाद मिळत नाही, ज्यामुळे थिएटरमालक आर्थिक नुकसानीच्या चिंतेत असतात. अशा परिस्थितीत, जुन्या सुपरहिट चित्रपटांचे पुनर्प्रदर्शन हा त्यांच्यासाठी एक सुरक्षित पर्याय ठरतो. जुन्या चित्रपटांमधून निर्मात्यांना मोठा नफा होत नसला तरी त्यांना कोणताही तोटाही होत नाही. उदाहरणार्थ, रॉकस्टार चित्रपटाने पुनर्प्रदर्शनाच्या वेळी तब्बल ८ कोटी रुपयांचा व्यवसाय केला होता.
याशिवाय, एखाद्या जुन्या चित्रपटाला जर पुनर्प्रदर्शनाच्या वेळी चांगला प्रतिसाद मिळाला, तर त्या चित्रपटाचा पुढील भाग काढण्याचा निर्णय घेतला जातो. याचे उदाहरण म्हणजे गदर – एक प्रेम कथा. या चित्रपटाचे पुनर्प्रदर्शन यशस्वी ठरल्याने त्याचा पुढील भाग गदर २ प्रदर्शित करण्यात आला आणि त्याला जबरदस्त प्रतिसाद मिळाला.
आठवणींचा नवा प्रवास
चित्रपट केवळ मनोरंजनासाठी नसतात, तर ते अनेकांच्या आठवणींशी जोडलेले असतात. पूर्वी जे चित्रपट लोकांनी बालपणी, तरुणपणी पाहिले होते, त्यांना तेच चित्रपट आता पुन्हा मोठ्या पडद्यावर पाहण्याची संधी मिळणे, हे नॉस्टॅल्जियाचे सुंदर उदाहरण आहे. म्हणूनच, जुन्या चित्रपटांचे पुनर्प्रदर्शन हा केवळ एक व्यावसायिक निर्णय नसून तो आठवणींना उजाळा देणारा, प्रेक्षकांना पुन्हा त्या चित्रपटसृष्टीच्या सुवर्णकाळात घेऊन जाणारा एक अनोखा प्रवास आहे.