कमरख अर्थात स्टार फ्रूट: “Averrhoa carambola” या शास्त्रीय नावाने ओळखले जाते
कमरख अर्थात स्टार फ्रूट हे एक विदेशी फळ असून त्याचे औषधी गुणधर्म हे अनेक आरोग्यदायी फायद्यांसाठी ओळखले जातात. हे फळ मूलतः दक्षिण आशियातून आलेले असून, त्याला इंग्रजीमध्ये “Star Fruit” आणि शास्त्रीय नावाने “Averrhoa carambola” म्हणून ओळखले जाते. भारतात विविध प्रांतांमध्ये या फळाला वेगवेगळी नावे दिली गेली आहेत. उदाहरणार्थ, बंगालमध्ये त्याला “कामरंगा” असे म्हणतात.
कमरख फळाचे वैशिष्ट्ये:
1. चवीमध्ये विविधता: हे फळ आंबट-गोड चवीचे असते. कच्चे असताना हिरव्या रंगाचे असते, तर पिकल्यावर पिवळसर व चमकदार दिसते.
2. उपयोगिता: कच्चे फळ चटणीसाठी वापरले जाते, तर पिकलेल्या फळांपासून लोणचे, जाम, जेली, मुरब्बा तयार केला जातो. फळाचे विविध प्रकारचे क्युलिनरी उपयोग आहेत, जे रोजच्या आहारात समाविष्ट करता येतात.
हे देखील वाचा: आरोग्यदायी आणि पौष्टिक भगर / Healthy and Nutritious Bhagar: जाणून घ्या संपूर्ण माहिती
आरोग्यदायी गुणधर्म:
1. विटॅमिन ‘ए’ आणि ‘सी’: कमरख फळामध्ये मोठ्या प्रमाणात व्हिटॅमिन ‘ए’ व ‘सी’ आढळतात, जे त्वचा, डोळे आणि इम्युनिटीसाठी फायदेशीर आहेत.
2. कमी कॅलरीज, जास्त फायबर: हे फळ कमी कॅलरीज असलेले असून, त्यात फायबरचे प्रमाण जास्त आहे. त्यामुळे वजन कमी करण्यासाठी आणि पचनाच्या समस्या सोडवण्यासाठी उपयोगी ठरते.
3. कोलेस्ट्रॉल नियंत्रण: कमरख फळ नियमित आहारात घेणे हृदयाचे आरोग्य राखण्यासाठी मदत करते, कारण ते कोलेस्ट्रॉल कमी करण्यास साहाय्यकारी आहे.
4. नेत्रविकारांसाठी फायदेशीर: यामध्ये असलेले अँटीऑक्सिडंट्स डोळ्यांसाठी विशेष लाभदायी आहेत. त्यामुळे नेत्राच्या विविध समस्यांवर याचा उपयोग होतो.
5. डायबिटीसवर नियंत्रण: यामध्ये साखरेचे प्रमाण कमी असल्याने, डायबिटीस असणाऱ्यांसाठी हे फळ लाभदायी ठरू शकते.
शेती आणि पर्यावरणीय महत्व
कमरख झाडाची लागवड प्रामुख्याने उष्णकटिबंधीय प्रदेशात केली जाते. हे झाड मोठ्या प्रमाणात फळ देणारे असून, कमी देखभाल आवश्यक असते. तसेच, या झाडाला भरपूर सूर्यप्रकाशाची आणि नियमित पाणी पुरवठ्याची आवश्यकता असते.
कमरख हे एक बहुगुणी फळ आहे जे फक्त चवीसाठी नव्हे तर त्याच्या आरोग्यवर्धक गुणधर्मांसाठी देखील महत्त्वाचे आहे. याचे नियमित सेवन केल्यास शरीराला विविध फायदे मिळू शकतात.
(टीप: वरील सामग्री सल्ल्यासह, केवळ सामान्य माहिती प्रदान करते. ती कोणत्याही प्रकारे पात्र वैद्यकीय मताचा पर्याय नाही. अधिक माहितीसाठी नेहमी एखाद्या विशेषज्ञ किंवा फॅमिली डॉक्टरांचा सल्ला घ्या.)