गुंतवणुकीसह विमा संरक्षणाचा लाभ मिळवून देणारे युलीप (युनिट लिंक्ड प्लान) पुन्हा एकदा लोकप्रिय होत आहेत. आर्थिक साक्षरतेमध्ये वाढ झाल्यामुळे म्युच्युअल फंड्स, एसआयपीसारख्या गुंतवणूक साधनांच्या जोडीला विमा संरक्षण देणाऱ्या युलीप योजनांना चांगला प्रतिसाद मिळू लागला आहे.
युलीप म्हणजे काय?
युलीप म्हणजे युनिट लिंक्ड इन्शुरन्स प्लान (Unit Linked Insurance Plan). हे एक प्रकारचे विमा पॉलिसी आहे, ज्यामध्ये विमा संरक्षणाबरोबरच बाजाराशी निगडित गुंतवणुकीचा लाभ मिळतो. या प्लानमधील तुमची गुंतवणूक विविध फंड्समध्ये केली जाते, जसे की इक्विटी, डेब्ट किंवा बॅलन्स्ड फंड्स, ज्यामुळे तुम्हाला बाजाराच्या स्थितीनुसार परतावा मिळतो. या योजनेत विमा संरक्षणाचा फायदा मिळतो, जो गुंतवणूकदाराच्या मृत्यूनंतर कुटुंबाला आर्थिक सुरक्षा देतो.
युलीपची पार्श्वभूमी आणि वाढती लोकप्रियता
काही वर्षांपूर्वी लोक फक्त विमा संरक्षण घेण्यावर भर देत असत. त्या काळात, शेअर बाजार धोकादायक समजला जात असल्याने युलीपला अपेक्षित प्रतिसाद मिळत नव्हता. मात्र, पुढील काही वर्षांमध्ये लोकांमध्ये शेअर बाजार, म्युच्युअल फंड्स आणि एसआयपीविषयी जागरूकता वाढली. त्यानंतरही ग्राहकांच्या दृष्टिकोनात विमा संरक्षणाची गरज कायम होती. कोविड महामारीनंतर जीवन विम्याचे महत्त्व अजूनच वाढले. त्यामुळे, विमा संरक्षण आणि गुंतवणुकीचे दुहेरी फायदे देणाऱ्या युलीप योजनांचा वापर पुन्हा वाढला आहे.
युलीप आणि एसआयपीमधील फरक
सिस्टेमॅटिक इन्व्हेस्टमेंट प्लान (एसआयपी) हे लोकप्रिय गुंतवणूक साधन आहे, ज्यामध्ये गुंतवणूकदार नियमितपणे ठराविक रक्कम म्युच्युअल फंड्समध्ये गुंतवतो. मात्र, एसआयपीमध्ये विमा संरक्षण उपलब्ध नसते. त्यामुळे, गुंतवणुकीसोबत विमा संरक्षण मिळवू इच्छिणाऱ्या ग्राहकांसाठी युलीप हा चांगला पर्याय ठरतो.
युलीपचे फायदे:
1. विमा संरक्षणाचा फायदा: ULIPमध्ये विमा संरक्षणासोबतच गुंतवणूक होते. गुंतवणूकदाराचा मृत्यू झाल्यास विमा भरपाई मिळते, तसेच गुंतवणुकीचा लाभसुद्धा वारसदारांना मिळतो.
2. विविध फंड पर्याय: ULIP मध्ये ग्राहकांना इक्विटी, डेब्ट, बॅलन्स्ड फंड्समध्ये गुंतवणूक करण्याचा पर्याय असतो. ग्राहक आपल्या जोखमीच्या क्षमतेनुसार हे पर्याय निवडू शकतो.
3. लाँग टर्म गुंतवणूक: ULIP एक दीर्घकालीन गुंतवणूक साधन आहे. गुंतवणूकदाराने ठराविक कालावधीपर्यंत रक्कम गुंतवली तर त्याला बाजार स्थितीनुसार चांगले परतावे मिळतात.
4. रक्कम काढण्याचे नियम: ULIP मध्ये एसआयपीप्रमाणे सहजपणे रक्कम काढता येत नाही. यासाठी ठराविक लॉक-इन कालावधी असतो, ज्यामुळे दीर्घकालीन गुंतवणुकीवर अधिक चांगले परतावे मिळण्याची शक्यता असते.
5. गुंतवणुकीचे विविध पर्याय: ULIP मध्ये तुम्ही एकाच पॉलिसीत इक्विटी, बॅलन्स्ड, ग्रोथ, सिक्युअर अशा विविध फंड्समध्ये आपल्या गुंतवणुकीचे विभाजन करू शकता, ज्यामुळे विविध फंड्समधील जोखीम कमी करता येते.
सामान्यतः ULIP योजनांचा किमान कालावधी 5 वर्षे असतो. यामध्ये गुंतवणूक करणाऱ्या व्यक्तीला लॉक-इन पीरियड असतो, म्हणजे पहिल्या 5 वर्षांमध्ये रक्कम काढता येत नाही. ULIP चा कालावधी साधारणपणे 10 ते 20 वर्षांचा असू शकतो, परंतु यापेक्षा जास्त वर्षांसाठीही काही योजना उपलब्ध असू शकतात.
युलीपचा एक प्रातिनिधिक उदाहरण:
एक ४० वर्षांचा व्यक्ती दरवर्षी ६ लाख रुपये १४ वर्षांकरिता युलीपमध्ये गुंतवतो. त्यानंतर एकूण गुंतवणूक रक्कम ९० लाख रुपये होते, ज्यावर बाजाराच्या स्थितीनुसार परतावा मिळतो. तसेच, यामध्ये १२ लाख रुपयांचे अपघाती विमा संरक्षण देखील मिळते. मुदतीनंतर त्याला मूळ गुंतवणूक व बाजार स्थितीनुसार मिळालेला परतावा असा दुहेरी लाभ मिळतो.
युलीपचे आर्थिक फायदे आणि सुरक्षितता
आर्थिक साक्षरतेमुळे लोकांनी गुंतवणुकीच्या विविध साधनांबद्दल अधिक जाणून घेतले आहे. परंतु, केवळ गुंतवणूक करून समाधान मिळत नाही, तर विमा संरक्षण हेसुद्धा आता एक महत्त्वाचे प्राधान्य आहे. युलीप हे गुंतवणूक आणि विमा संरक्षण दोन्ही मिळवण्यासाठी योग्य पर्याय असल्याचे समोर येत आहे. कोविडसारख्या महामारीनंतर कुटुंबाची सुरक्षा हा एक कळीचा मुद्दा झाला आहे, आणि त्यासाठी ULIP चा समावेश होणे फायद्याचे ठरते.
ठळक बाबी:
– विमा संरक्षणासोबत गुंतवणुकीचा लाभ: एसआयपी किंवा म्युच्युअल फंड्समध्ये केवळ गुंतवणुकीचा फायदा मिळतो, परंतु युलीपमध्ये गुंतवणुकीसोबत विमा संरक्षणाचा लाभ देखील मिळतो.
– दीर्घकालीन फायद्याचे साधन: युलीपमध्ये गुंतवणूक दीर्घकाळासाठी केली जाते, ज्यामुळे मोठ्या प्रमाणावर एकदम रक्कम (लम्प सम) मिळण्याची संधी असते. मुलांचे शिक्षण, लग्न, घर खरेदी यासाठी एकदम रक्कम उपलब्ध होऊ शकते.
– फंड पर्याय बदलण्याची सुविधा: बाजार स्थितीनुसार इक्विटी, डेब्ट किंवा बॅलन्स्ड फंड्समध्ये गुंतवणूक बदलता येते.
ULIP प्लान हे गुंतवणुकीच्या आणि विमा संरक्षणाच्या दुहेरी लाभांचे साधन आहे, ज्यामुळे आर्थिक सुरक्षितता आणि दीर्घकालीन गुंतवणुकीसाठी हे उत्तम पर्याय मानले जातात.