डिजिटल अरेस्ट / Digital Arrest) : डिजिटल युगातील गुन्हेगारीचे धोकादायक स्वरूप स्पष्ट
आयर्विन टाइम्स / कोल्हापूर
कोल्हापूरातील एका प्रतिष्ठित उद्योजकासोबत घडलेल्या फसवणुकीच्या घटनेने उद्योग जगतात खळबळ माजवली आहे. गोशिमा (कोल्हापूर मिडिया असोसिएशन) चे माजी अध्यक्ष व माजी नगरसेवक उदय तुकाराम दुधाणे (वय ६१) यांना “डिजिटल अरेस्ट” (Digital Arrest) नावाच्या नव्या फसवणुकीत अडकवून ८१ लाख रुपये गमवावे लागले. या घटनेने डिजिटल युगातील गुन्हेगारीचे धोकादायक स्वरूप स्पष्ट केले आहे.
कशी झाली फसवणूक?
६ सप्टेंबर २०२४ रोजी, दुधाणे यांना त्यांच्या मोबाईलवरून एक व्हॉट्सअॅप कॉल आला. कॉल करणाऱ्या व्यक्तीने स्वतःला राष्ट्रीय सुरक्षा यंत्रणा (NIA) अधिकारी असल्याचे सांगून दहशतवादी संघटनेच्या आर्थिक व्यवहारांमध्ये दुधाणे यांचे नाव जोडले गेले असल्याची भिती निर्माण केली. समोरून बोलणाऱ्या व्यक्तीने सांगितले की, हैदराबादमधील एका व्यक्तीने १२२ कोटी रुपये एका दहशतवादी संघटनेला पाठवले आहेत, ज्यात २० कोटी रुपयांची रक्कम दुधाणे यांच्या खात्यावर देखील जमा झाली आहे.
हे देखील वाचा: crime story 2 : गूढ खुनाचे रहस्य उलगडले पुस्तकाच्या पानांमधून…
या कथित एनआयए अधिकाऱ्याने दुधाणे यांना असेही सांगितले की, त्यांच्या जीवाला धोका आहे आणि त्यांची सतत नजर ठेवली जात आहे. त्यामुळे त्यांनी तातडीने एका हॉटेलमध्ये जाऊन राहावे आणि दिलेल्या सूचनांचे पालन करावे. दुधाणे यांच्या मनात या बनावट अधिकाऱ्याच्या बोलण्यामुळे इतकी भीती निर्माण झाली की, त्यांनी शिवाजी पार्क परिसरातील एका हॉटेलमध्ये तीन दिवस राहण्याचा सल्ला मान्य केला.
८१ लाखांचा गंडा
या काळात फसवणूक करणाऱ्या भामट्याने दुधाणे यांना डिजिटल अरेस्टच्या नावाखाली आर्थिक व्यवहारांत अडचणीत आणले. त्यांनी या भ्रामक अटकेतून सुटण्यासाठी तब्बल ८१ लाख रुपये आरोपीच्या दिलेल्या बँक खात्यावर ट्रान्सफर केले. काही दिवसांनी संबंधित व्यक्तीचे फोन बंद होऊ लागले, तेव्हा दुधाणे यांना आपली फसवणूक झाल्याचे लक्षात आले.
‘डिजिटल अरेस्ट’च्या फसवणुकीतील तिसरी घटना
कोल्हापूर शहरात ‘डिजिटल अरेस्ट’ (Digital Arrest) नावाच्या फसवणुकीचे हे तिसरे प्रकरण असल्याचे समजते. यापूर्वी देखील शिवाजी पेठेतील एका औषध विक्रेत्याला अशा प्रकारे ६८ लाखांचा गंडा घालण्यात आला होता. तसेच नागाळा पार्क येथील एका महिलेचीही जून महिन्यात अशीच २० लाखांची फसवणूक झाली होती.
सायबर फसवणुकीची (cyber fraud) नवी शस्त्रे
या प्रकारातील प्रमुख युक्ती म्हणजे ‘डिजिटल अरेस्ट’, ज्यामुळे नागरिकांमध्ये भीती निर्माण करून त्यांची फसवणूक केली जाते. या संदर्भात आर्थिक गुन्हे अन्वेषण शाखेच्या उपअधीक्षक सुवर्णा पत्की यांनी स्पष्ट केले की, अशा फसवणुकीला बळी पडू नये. कोणत्याही परिस्थितीत अधिकाऱ्याच्या नावाने घाबरून अॅप डाउनलोड करू नये किंवा कोणतीही आर्थिक व्यवहारांची माहिती उघड करू नये. फसवणुकीचा संशय आल्यास तातडीने पोलिसांशी संपर्क साधावा.
फसवणुकीचा शिकार टाळण्यासाठी खबरदारी
* कोणत्याही अनोळखी नंबरवरून आलेल्या कॉलवर विश्वास ठेवू नका.
* पोलिसांना तातडीने याची माहिती द्या आणि सायबर पोलिसांशी संपर्क साधा.
* कोणत्याही परिस्थितीत आर्थिक माहिती किंवा खाजगी कागदपत्रे शेअर करू नका.
* सायबर सुरक्षेच्या बाबतीत सावध राहा आणि डिजिटल युगातील फसवणुकीपासून स्वतःचे संरक्षण करा.
दुधाणे यांच्याबाबतीत झालेली ही फसवणूक उद्योगजगताला एक धडा आहे की, डिजिटल युगात फसवणूकदारांनी गुन्ह्याचे स्वरूप बदलले असून, जागरूक राहणे अत्यावश्यक आहे.