लठ्ठपणाच्या चिंताजनक आकडेवारीने पालक वर्गाची वाढली चिंता
जंक फूडचे सेवन, व्यायामाची कमतरता, आणि स्क्रीन टाइममध्ये झालेली वाढ यामुळे लहान मुलांमधील लठ्ठपणाचे प्रमाण वाढत आहे. जागतिक आरोग्य संघटनेने (डब्लूएचओ) नुकत्याच केलेल्या सर्वेक्षणानुसार, २०२५ पर्यंत जगभरात एक कोटी सत्तर लाख लहान मुले लठ्ठ असण्याची शक्यता आहे. या चिंताजनक आकडेवारीने पालक वर्गाची चिंता अधिकच वाढवली आहे. यामुळे मुलांना योग्य आहार, नियमित व्यायाम, आणि डिजिटल उपकरणांचा मर्यादित वापर याबाबत अधिक सजग होणे गरजेचे बनले आहे.
कारणे काय?
लहान मुलांमध्ये वाढलेला स्क्रीन टाइम, जंकफूडच्या वाढत्या जाहिराती, आणि त्याची सहज उपलब्धता हे लठ्ठपणाचे प्रमुख कारण ठरत आहेत. आजच्या डिजिटल युगात लहान मुले मोबाईल, टॅब्लेट, आणि टीव्ही यांसारख्या उपकरणांमध्ये गुंतलेली दिसतात. हे उपकरणे वापरल्यामुळे मुलांचा वेळ मैदानी खेळ आणि व्यायाम यासाठी कमी पडतो. यासोबतच, पाकिट बंद पदार्थांमध्ये वापरलेले अस्वस्थ अन्नघटक आणि जंकफूडचे वाढते सेवनही मुलांच्या लठ्ठपणास जबाबदार ठरत आहे.
जंकफूड हे मुख्य कारण
जंकफूडच्या अतिसेवनामुळे लठ्ठपणाचे प्रमाण वाढत आहे. या प्रकारच्या अन्नात कॅलरीचे प्रमाण जास्त असते, परंतु पोषक घटकांची कमतरता असते. बदललेली जीवनशैली आणि मोबाईलचा अतिवापर ही स्थूलतेची प्रमुख कारणे आहेत. डब्लूएचओने प्रकाशित केलेल्या अहवालानुसार, जंकफूड, मैदानी खेळांचा अभाव, आणि व्यायामाबाबतची उदासीनता ही लठ्ठपणाचे मुख्य कारणे आहेत. या अहवालात नमूद केल्यानुसार, जगभरातील लठ्ठ मुलांच्या एकूण संख्येपैकी ५० टक्के मुलांचा समावेश आशिया खंडात होतो.
लठ्ठपणाचा काय धोका?
लहानपणापासूनच लठ्ठ असणाऱ्या ४३ टक्के मुलांना तरुण वयात इतर आजार होण्याची शक्यता असते. लठ्ठपणामुळे हृदयरोग, मधुमेह, श्वसनाचे विकार, कर्करोग, पोटाचे विकार, मानसिक आजार, आणि एकाकीपणा यांसारख्या समस्यांचा धोका वाढतो. वैद्यकीय तज्ज्ञांच्या मते, सध्याचे लठ्ठपणाचे वाढते प्रमाण पाहता, पुढील पिढीच्या आरोग्याबाबत गंभीर चिंता व्यक्त केली जात आहे.
कसे टाळता येईल?
लठ्ठपणाच्या वाढत्या समस्येवर मात करण्यासाठी पालकांनी मुलांना कमी वयातच संतुलित आहाराची सवय लावली पाहिजे. मुलांचा स्क्रीन टाइम मर्यादित ठेवावा, आणि त्यांना मैदानी खेळ, व्यायामाची गोडी लावावी. गोड पदार्थ, पॅकेज्ड फूड, आणि जंकफूडच्या सेवनात कपात करून प्रथिनयुक्त आणि आरोग्यदायी पदार्थांचे सेवन वाढवणे गरजेचे आहे.
आकडेवारी काय सांगते?
२०२२ च्या आकडेवारीनुसार, जगभरातील ५ वर्षांखालील ३७ दशलक्ष बालके स्थूल आहेत, आणि ५ ते १९ वर्षे वयोगटातील ३९० दशलक्ष मुलांचे वजन प्रमाणापेक्षा अधिक आहे. १९९० च्या तुलनेत जाडपणाच्या प्रमाणात दुपटीने वाढ झाली आहे. यामुळे लठ्ठपणाच्या आजारावरील खर्च २०३० पर्यंत ३ ट्रिलियन डॉलरवर जाण्याची शक्यता आहे.
देशात कुपोषणासोबतच मुलांमध्ये वाढणारा जाडपणाही चिंतेचे कारण बनला आहे. हे टाळण्यासाठी पालकांनी आणि आरोग्य कर्मचाऱ्यांनी विद्यार्थ्यांचे वजन नियंत्रित राहतेय का, याकडे लक्ष दिले पाहिजे. लहान मुलांना योग्य आहार आणि व्यायामाची दिशा दाखवली पाहिजे. जंकफूडच्या जाहिरातींवर नियंत्रण आणून, प्रथिनयुक्त आरोग्यदायी पदार्थांच्या किमती कमी करणे गरजेचे आहे.
मुलांच्या जाडपणाच्या समस्येवर मात करण्यासाठी पालकांनी सजग राहणे, संतुलित आहाराची सवय लावणे, आणि मुलांच्या शारीरिक क्रियाकलापांमध्ये वाढ करणे आवश्यक आहे. यामुळेच मुलांचे भविष्यातील आरोग्य सुरक्षित राहू शकते.