चंद्रशेखर राजाचा दिलदारपणा हा गुण घेण्यासारखा
प्राचीन काळात, चंद्रशेखर राजा नावाचा एक पराक्रमी आणि प्रजाहितदक्ष राजा होता. त्याचे राज्य अत्यंत समृद्ध आणि सुखी होते. चंद्रशेखर राजाच्या कुशल नेतृत्वाखाली राज्यात अनेक भव्य बांधकामे झाली. राजधानीचा किल्ला त्याचा शौर्य आणि वैभवाचे प्रतीक होता. त्याच्या राज्याची कीर्ती भारत खंडात दुमदुमत होती आणि प्रत्येक जण त्याला आदर्श राजा म्हणून ओळखत होता.
त्याच काळात त्रिविक्रम नावाचा एक महाबलाढ्य राजा होता, ज्याचे राज्य आकाराने मोठे आणि भव्य होते. त्रिविक्रम राजाला आपला साम्राज्य विस्तार करण्याची हौस होती. शेजारील चंद्रशेखर यांच्या राज्याचे वैभव आणि समृद्धी पाहून, त्रिविक्रम राजाने त्यावर आक्रमण करण्याचे ठरवले.
हे देखील वाचा: छंदाचे महत्त्व विशद करणारा काव्यसंग्रह : छंद देई आनंद
अल्पावधीतच, त्रिविक्रम राजाच्या प्रचंड सैन्याने चंद्रशेखर यांच्या राज्यावर आक्रमण केले. या आक्रमणात, चंद्रशेखर राजाचा किल्ल्याचा महाबुलंद बुरूज ढासळला. संपूर्ण राज्यावर त्रिविक्रम राजाने ताबा मिळवला आणि चंद्रशेखर राजा त्याचा बंदिवान झाला.
चंद्रशेखर राजाचे राज्य जिंकून, त्रिविक्रम राजा गर्वाने म्हणाला, “तुझे सर्व राज्य आम्ही ताब्यात घेतले आहे. आता तू आमचा बंदिवान आहेस, पण एकदा तू या प्रदेशाचा राजा होतास. म्हणून मी तुझी एक इच्छा पूर्ण करण्यास तयार आहे. बोल, तुझी काय इच्छा आहे?”
चंद्रशेखर राजा शांतपणे म्हणाला, “राजन, आपण माझे राज्य जिंकले आहे. माझी एकच विनंती आहे, एका तासासाठी मला मुक्त करा आणि राजपदी विराजमान करा.”
त्रिविक्रम राजाला हे ऐकून आश्चर्य वाटले, पण त्याने मनाचा मोठेपणा दाखवत चंद्रशेखर राजाला एका तासासाठी राजपद दिले.
हे देखील वाचा: बदलत्या मूल्यांचा वेध घेणारी सक्षम कथा. महादेव माने यांचा कथासंग्रह ‘वसप’
चंद्रशेखर राजा आपल्या सिंहासनावर बसताच त्याने प्रधानाला बोलावले. “प्रधानजी, आपला महाबुलंद बुरूज जो राज्याचे वैभव चिन्ह होता, तो युद्धात ढासळला आहे. ताबडतोब कुशल कामगारांना बोलवा आणि बुरुजाचे पुनर्बांधकाम सुरू करा.”
राजाने आपल्या आणि राजपरिवाराच्या अंगावरचे अलंकार काढून प्रधानाच्या हाती ठेवले आणि म्हणाला, “या दागिन्यांच्या रकमेतून बांधकामाचा खर्च पूर्ण करा.”
चंद्रशेखर राजाचा हा दिलदारपणा पाहून त्रिविक्रम राजा थक्क झाला. त्याच्या लक्षात आले की चंद्रशेखर राजा केवळ पराक्रमीच नाही, तर त्याच्याकडे अपार शौर्य आणि आत्मसन्मान आहे.
त्रिविक्रम राजाचा गर्व गाळून पडला आणि सिंहासनावरून उठून चंद्रशेखर राजाकडे गेला. त्याने दिलदारपणा असलेल्या चंद्रशेखर राजाचा हात धरून मोठ्या सन्मानाने त्याला पुन्हा सिंहासनावर बसवले.
“हे राज्य दिलदारपणा असलेल्या चंद्रशेखर राजाचे आहे आणि ते त्यांचेच राहील,” असे आदेश देत, त्रिविक्रम राजा आपल्या सैन्यासह आपल्या राज्यात परतला.
चंद्रशेखर राजाचे शौर्य आणि आत्मसन्मान यामुळे त्याचे राज्य केवळ परत मिळाले नाही, तर त्याचे वैभव आणि ख्याती अधिकच वाढली. असे म्हणतात की खरा राजा तोच जो आपल्या राज्याच्या सुख-दुःखात सदैव सहभागी राहतो, आणि चंद्रशेखर राजा हे त्याचे ज्वलंत उदाहरण होते.”
दिलदारपणा म्हणजे उदारता, मोठेपणा किंवा एखाद्याच्या मनाची मोठेपणाची भावना. दिलदारपणामध्ये दुसऱ्यांच्या हितासाठी, आपली परवाह न करता, उदारपणे आणि स्वच्छ मनाने वागणे समाविष्ट असते. एखाद्या व्यक्तीच्या चुकांवर पांघरूण घालून त्याला माफ करणे हे दिलदारपणाचे काही उदाहरण आहेत.