🌿आजच्या धावपळीच्या, प्रदूषणाने भरलेल्या आणि उपभोक्तावादी जीवनशैलीतून सुटका करून निसर्गाच्या सहवासात, शाश्वत पद्धतीने जगण्याचा निर्णय अनेक तरुण दांपत्यांनी घेतला आहे. ही केवळ त्यांची वैयक्तिक कथा नाही, तर पर्यावरण संरक्षणासाठी प्रेरणादायी चळवळ आहे.
खालील तीन उदाहरणे आपल्याला दाखवतात की, स्वप्न, धैर्य आणि निसर्गप्रेम यांची सांगड घातली तर जीवन किती सुंदर, निरामय आणि संतुलित होऊ शकते.
🌱 बेंगळुरूतील ग्रीन ओअ‍ॅसिस – सुमेश आणि मीतू नायक
बेंगळुरूच्या शहरी जंगलात राहूनही सुमेश आणि मीतू नायक यांनी आपल्या १५०० चौरसफूट घराला रसायनमुक्त अन्नवनात रूपांतरित केले.
🔹 त्यांच्या घराभोवती आता २००० हून अधिक झाडे,
🔹 ४९ हून अधिक पक्षी प्रजाती
🔹 आणि असंख्य फुलपाखरांची दुनिया फुलली आहे.
११ वर्षांपूर्वी साध्या वीकेंड गार्डनिंग पासून सुरू झालेला हा प्रवास आता त्यांचा पूर्णवेळ ध्यास बनला आहे.
🍋 त्यांच्या अंगणात भाजीपाला, फळझाडे, औषधी वनस्पती आणि शोभेच्या झाडांचा मिलाफ आहे, जो एका अन्नवनासारखा काम करतो.
☀️ सौरऊर्जेवर चालणारे त्यांचे घर वीज निर्मितीत स्वयंपूर्ण आहे, एवढेच नाही तर जादा वीज ग्रिडमध्ये परत दिली जाते.
🌳 झाडांच्या दाट छायेमुळे उन्हाळ्यातसुद्धा घर ५-६° सेल्सिअस थंड राहते.
त्यांनी शहरातील एक साधं घर निसर्गाच्या कुशीतलं जंगल बनवलं आहे – ही खरी प्रेरणा आहे!
🌿 ‘जीवंतिका’ – मध्य प्रदेशातील पर्माकल्चर स्वप्न : साक्षी आणि अर्पित
आयआयटीचे पदवीधर साक्षी भाटिया आणि अर्पित माहेश्वरी अमेरिकेत उच्च पगाराच्या नोकऱ्या करत होते. पण, समृद्ध जीवन असूनही त्यांच्या मनात अपूर्णतेची जाणीव सतावत होती.
२०१५ मधील दक्षिण अमेरिकेच्या प्रवासाने त्यांचे आयुष्य पालटले. ॲमेझॉनच्या जंगलांमध्ये फिरताना त्यांना उपभोक्तावादाची मर्यादा आणि पर्यावरणाशी असलेली जबाबदारी प्रकर्षाने जाणवली.
भारतामध्ये परत येऊन त्यांनी २०१७ साली मध्य प्रदेशातील बडनगर येथे १.५ एकर जमीन विकत घेतली आणि सुरू केला ‘जीवंतिका पर्माकल्चर फार्म’.
🔹 पर्माकल्चर म्हणजे – निसर्गाशी सुसंगत शाश्वत शेती.
🔹 त्यांनी ८०% जमीन फळझाडे व जंगलासाठी राखून ठेवली.
🔹 उरलेल्या भागात ते गहू, हरभरा, मसूर, आले, मिरची आणि अजवाइनची लागवड करतात.
त्यांचा उद्देश फक्त शेती नव्हे, तर पर्यावरणीय संतुलन जपणे आणि शाश्वत जीवनशैलीचे उदाहरण निर्माण करणे आहे.
🏡 अनंत फार्म्स – पुण्यातील वारसा आणि शाश्वततेचा मिलाफ : अनिरुद्ध आणि सुचेता
पुण्यातील आयटी व्यावसायिक अनिरुद्ध आणि सुचेता अंबेकर शहरातील गोंगाटाने त्रस्त झाले होते. अनिरुद्धच्या गावठी बालपणाच्या आठवणींनी त्यांना पुन्हा मुळांकडे ओढलं.
यातून जन्म झाला ‘अनंत फार्म्स’चा – जे आधुनिक शाश्वतता आणि पारंपरिक वारशाचा सुंदर मिलाफ आहे.
हे घर दगड आणि जुन्या लाकडापासून बांधलेले आहे, ज्यामुळे ते पर्यावरणपूरक आहे.
☔ पावसाचे पाणी साठवण प्रणाली : मान्सूनमधील पाणी कृत्रिम तलावात जमा होते.
💧 २०,००० लिटर क्षमतेचा टाकी छतावरून पाणी साठवतो.
☀️ सौर पॅनेल्समुळे वीजेवरील अवलंबन कमी झाले आहे.
🌱 फार्ममध्ये सेंद्रिय शेती केली जाते.
हे घर केवळ निवासस्थान नाही, तर *पर्यावरण-जागरुकतेचा जिवंत नमुना* आहे.
🌎 प्रेरणा घेण्यासारखे काय?
या तिन्ही उदाहरणांतून आपल्याला एक गोष्ट शिकायला मिळते –
👉 निसर्गाशी जोडलेले जीवन अधिक शांत, निरामय आणि दीर्घकाळ टिकणारे असते.
💡 आपण शहरात राहत असलो तरी छोट्या प्रमाणावर छतावरील बाग, सौरऊर्जा वापर, पावसाचे पाणी साठवण अशा कृतींमधून निसर्गाशी नातं जपू शकतो.
✨ ही कथा आहे काही निवडक लोकांची, पण ती प्रत्येकासाठी एक दिशा आहे.
🌿 चला, आपणही पावले टाकूया – शाश्वत, हरित आणि निरोगी भविष्याकडे!