अष्टमीला कन्या पूजनालाही महत्त्व दिले जाते
प्रत्येक वर्ष दोन नवरात्र येतात. पहिली नवरात्र चैत्र महिन्यात असते, ज्याला चैत्र नवरात्र असे म्हणतात. दुसरी नवरात्र आश्विन महिन्यात येते, ज्याला शारदीय नवरात्र म्हटले जाते. या नवरात्रीचा समारोप दशमी तिथीला देवी दुर्गेची मूर्ती विसर्जन करून होतो.
हिंदू धर्मात नवरात्रेला अत्यंत पवित्र आणि महत्त्वपूर्ण काळ मानला जातो. नवरात्रातील प्रत्येक दिवशी माता दुर्गेच्या नऊ रूपांची पूजा केली जाते. भक्त देवीचा आशीर्वाद मिळवण्यासाठी पूजा आणि व्रत करतात. पण तुम्हाला माहिती आहे का की नवरात्रातील अष्टमी तिथी इतकी महत्त्वाची का आहे?
अष्टमी तिथीचे महत्त्व
धार्मिक मान्यतानुसार अष्टमी तिथीला देवी दुर्गा असुरांचा नाश करण्यासाठी प्रकट झाल्या होत्या. याच कारणामुळे नवरात्रातील अष्टमी अत्यंत खास मानली जाते. या दिवशी माता दुर्गेच्या आठव्या स्वरूप, म्हणजे महागौरी देवीची पूजा केली जाते. अष्टमीच्या दिवशी विशेषतः कन्या पूजनालाही महत्त्व दिले जाते.
प्रथम दिवस: माता शैलपुत्री
नवरात्रातील पहिला दिवस माता शैलपुत्रीच्या पूजेसाठी समर्पित असतो. माता शैलपुत्री हिमालयाच्या कन्या आहेत आणि त्या शक्तीचा आरंभिक रूप मानले जाते. माता शैलपुत्री धैर्याचे प्रतीक आहेत आणि त्या जगात समतोल राखण्याचा संदेश देतात.
दुसरा दिवस: माता ब्रह्मचारिणी
माता ब्रह्मचारिणी नवदुर्गेच्या दुसऱ्या स्वरूपात आहेत. या दिवशी त्यांच्या पूजेचे महत्त्व आहे. ब्रह्मचारिणी म्हणजे तपस्या करणारी देवी. माता पार्वती यांनी शिवशंकरांना पती म्हणून प्राप्त करण्यासाठी कठोर तप केले होते, त्यामुळे त्यांना ब्रह्मचारिणी म्हणून ओळखले जाते.
तिसरा दिवस: माता चंद्रघंटा
नवदुर्गेचे तिसरे स्वरूप माता चंद्रघंटा आहेत. या दिवशी त्यांची आराधना केली जाते. त्यांच्या कपाळावर घंटेसारखा अर्धचंद्र आहे, त्यामुळे त्यांना चंद्रघंटा म्हणतात. त्यांना चंद्रिका आणि वृक्ष वाहिनी असेही म्हणतात.
चौथा दिवस: माता कुष्मांडा
चौथ्या दिवशी माता कुष्मांडाची पूजा होते. असे मानले जाते की ब्रह्मांडाच्या निर्मितीच्या वेळी माता कुष्मांडानेच सृष्टी निर्माण केली. त्या सूर्याच्या तेजस्वी लोकात राहतात आणि तिथे राहण्याची क्षमता केवळ त्यांच्या कडेच आहे.
पाचवा दिवस: माता स्कंदमाता
पाचव्या दिवशी स्कंदमातेची पूजा केली जाते. त्यांच्या मांडीवर युद्धदेवता कार्तिकेय विराजमान असतात, म्हणून त्यांना स्कंदमाता म्हणतात.
सहावा दिवस: माता कात्यायनी
माता कात्यायनी हे दुर्गेचे सहावे रूप आहे. या दिवशी कात्यायनी देवीची पूजा केली जाते. त्या माता पार्वतीच्याच एका योद्धा रूपात आहेत.
सातवा दिवस: माता कालरात्रि
सातव्या दिवशी माता कालरात्रिची पूजा होते. देवी कालरात्रि दुर्गेच्या उग्र रूपांपैकी एक आहेत. त्यांनी असुरांचा संहार करण्यासाठी हे रूप धारण केले होते. त्यांना काली, महाकाली, चामुंडा आणि चंडी असेही म्हटले जाते.
आठवा दिवस: माता महागौरी
आठव्या दिवशी महागौरी देवीची पूजा होते. त्यांचा रंग गोरा असून त्यांनी पांढरे वस्त्र धारण केलेले आहेत. असे मानले जाते की महागौरी देवीची पूजा केल्याने भक्तांचे सर्व पाप नष्ट होतात आणि त्यांना पुण्याची प्राप्ती होते.
नववा दिवस: माता सिद्धिदात्री
नवव्या दिवशी देवी सिद्धिदात्रीची पूजा केली जाते. त्या आपल्या भक्तांना सर्व प्रकारच्या सिद्धी प्रदान करतात.