डावखुरे असलेल्या मुलांविषयी समज, तथ्य आणि योग्य संगोपन
बहुतेक मुले त्यांच्या दैनंदिन कामांसाठी उजव्या हाताचा वापर करतात, परंतु काही मुले डाव्या हाताचा अधिकाधिक उपयोग करतात. काही पालकांसाठी हे चिंतेचे कारण ठरते, तर काहीजण मुलांवर उजव्या हाताचा आग्रह धरतात. मात्र, डावखुरेपणा हा एक नैसर्गिक आणि सामान्य वैशिष्ट्य आहे. डाव्या हाताचा वापर हा मूलत: मेंदूच्या रचनेशी संबंधित असतो आणि त्याला अडथळा आणणे चुकीचे ठरू शकते.
डावखुरेपणाचे कारणे
डाव्या हाताने काम करणे ही केवळ सवय नसून त्यामागे अनेक शास्त्रीय कारणे असतात.
1. अनुवंशिकता: डावखुरेपणा हा अनेकदा अनुवांशिक असतो. पालकांपैकी कोणी Left-handअसल्यास, मुलांमध्येही हा गुण आढळण्याची शक्यता असते.
2. मेंदूची रचना: डावखुरेपणा हा मेंदूच्या डाव्या आणि उजव्या गोलार्धांच्या कार्यक्षमतेशी संबंधित आहे. डावखुरे लोक उजव्या गोलार्धाचा अधिक वापर करतात, जे सर्जनशीलता आणि संगीतासारख्या कला-विषयक कौशल्यांसाठी जबाबदार आहे.
3. जन्मपूर्व घटक: जन्मत: कमी वजन, गर्भधारणेदरम्यानचा ताण आणि काही प्राणीजन्य प्रवृत्ती यामुळे डावखुरेपणा निर्माण होतो.
4. सामाजिक वातावरण: काही वेळा मुलं जवळच्या व्यक्तींना पाहून डाव्या हाताचा वापर करत असतात.
डावखुरेपणा आणि मुलाचा विकास
डाव्या हाताचा वापर मुलांच्या शारीरिक किंवा मानसिक विकासावर नकारात्मक परिणाम करत नाही. उलट, काही बाबतीत Left-hand मुले अधिक कुशाग्र आणि सर्जनशील ठरतात. संशोधनानुसार, डावखुर्या मुलांची स्मरणशक्ती चांगली असते आणि ते गणित व संगीत यासारख्या विषयांत प्रावीण्य मिळवू शकतात.
काळजी करावी का?
डावखुरेपणा हा वैयक्तिक गुणधर्म आहे आणि तो चिंतेचा विषय नाही. मुलाचा शारीरिक व मानसिक विकास सामान्य असेल तर डाव्या हाताचा वापर हा त्यांच्या व्यक्तिमत्त्वाचा भाग मानावा. मात्र, मुलामध्ये विकासाच्या इतर अडचणी दिसल्यास तज्ञांचा सल्ला घ्यावा.
डावखुऱ्या मुलांसाठी विशेष संगोपन
डावखुर्या मुलांना योग्य प्रकारे प्रोत्साहन दिल्यास त्यांची क्षमता अधिक विकसित होऊ शकते. त्यासाठी पालकांनी पुढील गोष्टी लक्षात घेतल्या पाहिजेत:
1. मुलाचा स्वाभाविक प्रवाह ओळखा: मुलाला उजवा हात वापरण्यास भाग पाडणे टाळा.
2. सर्जनशीलतेला वाव द्या: त्याच्या आवडी आणि कौशल्यांना ओळखून प्रोत्साहन द्या.
3. योग्य साहित्य उपलब्ध करा: लेखन किंवा इतर कामांसाठी डावखुर्या मुलांसाठी डिझाइन केलेले साहित्य वापरणे सोयीस्कर ठरते.
4. समाजमान्यता मिळवण्यासाठी पाठिंबा द्या: काही ठिकाणी डावखुरेपणाला अजूनही नकारात्मक दृष्टिकोनाने पाहिले जाते. अशावेळी मुलाला आत्मविश्वासाने त्याच्या प्रवृत्तीला स्वीकारण्यास शिकवा.
डावखुरे मूल: पालकांसाठी संधीचं दार
Left-hand ही समस्या नसून नैसर्गिक आणि वैयक्तिक वैशिष्ट्य आहे. योग्य मार्गदर्शन आणि प्रोत्साहन मिळाल्यास Left-hand मुले त्यांच्या बुद्धिमत्तेच्या आणि सर्जनशीलतेच्या जोरावर मोठे यश मिळवू शकतात. त्यामुळे डाव्या हाताचा आग्रह धरल्याबद्दल पालकांनी दोषी वाटण्याऐवजी त्यांच्या गुणांचा स्वीकार करावा आणि त्यांच्या विकासासाठी पोषक वातावरण निर्माण करावे.