सारांश: गुड्डापूर येथील दानम्मा देवी मंदिर परिसरात देवस्थान ट्रस्टने पुरातत्त्व विभागाच्या मनाई आदेशाविना जेसीबीच्या सहाय्याने पेव्हर ब्लॉक बसविण्याचे काम सुरू केले. भाविकांच्या तक्रारीनंतर पुरातत्त्व विभागाने हे काम थांबविण्याचे आदेश तहसीलदारांना दिले. प्राचीन मंदिरास धोका निर्माण होण्याची शक्यता असून प्रशासनाकडून कारवाईची प्रतीक्षा आहे. भाविक व स्थानिक नागरिकांनी मंदिराच्या जतनासाठी त्वरित उपाययोजना करण्याची मागणी केली आहे.
सोलापूर,(आयर्विन टाइम्स प्रतिनिधी) :
पुरातत्त्व विभागाचा मनाई आदेश धुडकावून गुड्डापूर (ता. जत, जि. सांगली) येथील दानम्मा देवी देवस्थान ट्रस्टने मंदिर परिसरात यंत्राने खोदकाम करून पेव्हर ब्लॉक बसविण्याचे काम सुरू केल्याने पुरातत्त्व विभागाने त्वरित ते काम थांबविण्याचे आदेश तहसीलदारांना दिले आहेत.
पुरातत्त्व विभागाचा आदेश आणि मंदिर परिसरातील काम
दानम्मादेवीचे हे ऐतिहासिक मंदिर पाडून नव्या मंदिराच्या बांधकामाचा प्रस्ताव देवस्थान ट्रस्टने मांडला आहे. मात्र, याविरोधात खानापूर (ता. दक्षिण सोलापूर) येथील भाविक विजयकुमार देशमुख यांनी तक्रार दाखल केल्यानंतर पुरातत्त्व विभागाने १९ नोव्हेंबर २०२४ रोजी मंदिर पाडकामास मनाई आदेश दिला होता. तसेच, कोणत्याही प्रकारच्या बांधकामासाठी पुरातत्त्व विभागाची परवानगी घेणे बंधनकारक असल्याचे स्पष्ट केले होते. तरीही, देवस्थान ट्रस्टने हे निर्देश धुडकावून मंदिर परिसरात जेसीबीच्या साहाय्याने खोदकाम करून पेव्हर ब्लॉक बसविण्याचे काम सुरू ठेवले होते. सद्यस्थितीत हे काम अर्धवट पूर्ण झाले आहे.
भाविकांचा विरोध आणि तक्रार
या प्रकरणी बिराजदार यांनी पुन्हा तक्रार केल्यानंतर पुरातत्त्व विभागाने संबंधित काम थांबविण्याचे आदेश दिले. या मंदिरास ऐतिहासिक महत्त्व असल्याने कोणतेही बांधकाम करताना पुरातत्त्व विभागाची परवानगी घेणे बंधनकारक आहे. मात्र, देवस्थान ट्रस्टने याची कोणतीही तमा न बाळगता हे काम सुरू ठेवल्याने भाविकांनी नाराजी व्यक्त केली आहे.
प्रशासनाची भूमिका
पुरातत्त्व विभागाच्या आदेशानुसार तालुका दंडाधिकारी म्हणून तहसीलदारांनी हे काम तातडीने थांबवावे, असे पुणे येथील पुरातत्त्व व वस्तुसंग्रहालये संचालनालयाचे सहाय्यक संचालक डॉ. विलास वाहणे यांनी स्पष्ट केले आहे. मंदिराच्या आसपास जेसीबीसारख्या अवजड यंत्रांचा वापर झाल्यास प्राचीन मंदिर संरचनेस धोका पोहोचू शकतो, असा इशाराही त्यांनी दिला आहे.
भाविकांची मागणी आणि प्रशासनाची प्रतिक्रिया
भाविक विजयकुमार बिराजदार यांनी सांगितले की, “देवस्थानने मंदिर परिसरातील नेत्रावती इमारतीतील ओवऱ्या पाडताना ग्रामपंचायत वा पुरातत्त्व विभागाची कोणतीही परवानगी घेतली नाही. याशिवाय, सध्याचे पेव्हर ब्लॉक बसविण्याचे कामही विनापरवाना सुरू आहे. त्यामुळे हे काम त्वरित थांबविण्यात यावे.”
या संपूर्ण प्रकरणावर अपर तहसीलदार रोहिणी शंकरदास यांनी प्रतिक्रिया देताना सांगितले की, “पुरातत्त्व विभागाचा आदेश अद्याप प्राप्त झालेला नाही. मात्र, तो जत तहसील कार्यालयाला मिळालेला असू शकतो. आदेश मिळाल्यानंतर आवश्यक ती कार्यवाही केली जाईल.”
पुरातत्त्व विभागाच्या आदेशाची अंमलबजावणी अपेक्षित
सद्या पुरातत्त्व विभागाने आदेश दिल्यानंतर तहसीलदारांकडून या प्रकरणी पुढील कारवाई अपेक्षित आहे. भाविक व स्थानिक नागरिक या मंदिराच्या ऐतिहासिकतेची जपणूक व्हावी, अशी मागणी करत आहेत. प्रशासनानेही तातडीने दखल घेऊन योग्य ती कारवाई करावी, अशी भावना व्यक्त होत आहे.